Inzicht in cameraresolutie en megapixels (eenvoudige gids)
Het is gebruikelijk dat camerafabrikanten de nadruk leggen op het aantal megapixels bij het promoten van hun producten. We zien continu een stijgende trend in de gemiddelde resolutie van digitale camera's. Smartphones hebben tegenwoordig al 20MP-sensoren, en zelfs de Sony A7R IV kan foto's maken met een resolutie van 240MP door middel van sensorverschuiving. Maar wat betekent cameraresolutie eigenlijk en is een hoog aantal megapixels echt nodig? In deze handleiding zullen we dat ontdekken.
Waarom is cameraresolutie belangrijk?
Vaak worden termen zoals megapixels en cameraresolutie gebruikt als marketinginstrumenten. Het is cool dat je telefoon foto's kan maken met 20 megapixels, maar vertaalt zich dit naar daadwerkelijke details in de foto's? Niet altijd. En nog belangrijker, heb je het echt nodig? Over het algemeen is het antwoord nee, waarschijnlijk niet. Er zijn slechts twee situaties waarin een hoge resolutie nuttig kan zijn: wanneer je foto's wilt bijsnijden (digitaal zoomen) of wanneer je grote afdrukken wilt maken. Zelfs in die gevallen draait het echter om detail, niet per se om hoge megapixels.
Wat zijn pixels?
Vaak worden cameraresolutie en het aantal pixels door elkaar gehaald, hoewel ze verschillende concepten vertegenwoordigen. Film heeft ook een resolutie, wat verwijst naar het detailniveau dat het kan vastleggen. Pixels zijn de kleinste componenten van een digitale camerasensor en ze nemen licht op. Ze zijn er in miljoenen aantallen en bouwen samen een samenhangend beeld op. Het aantal pixels wordt uitgedrukt in megapixels, waarbij één megapixel overeenkomt met één miljoen pixels. Dus als een camera bijvoorbeeld een resolutie heeft van 20 MP, betekent dit dat er 20 miljoen pixels op de sensor aanwezig zijn. Hoewel het aantal pixels een limiet stelt aan hoe gedetailleerd een afbeelding kan zijn, bepaalt het op zichzelf niet het minimale detailniveau. Het aantal pixels heeft pas betekenis als we naar andere factoren kijken. Een hoog aantal pixels belooft wel minder moiré in de foto's.
Berekenen van beeldgrootte in pixels
Camerasensoren zijn rechthoekig en de pixels zijn gerangschikt in een raster. De afmetingen van de twee zijden van de sensor zijn vergelijkbaar, en de beeldverhouding kan variëren van 1:1 (vierkant) tot 16:9 bij sommige videocamera's. De meest gangbare beeldverhoudingen zijn 3:2 en 4:3. Bijvoorbeeld, de Canon 5D MkIII heeft een beeldverhouding van 3:2 en de sensor heeft 5760 pixels aan de lange zijde en 3840 pixels aan de korte zijde. Door deze twee zijden te vermenigvuldigen, krijgen we het totale aantal pixels, in dit geval 22.118.400 (oftewel een 22,1 MP-sensor). Het is mogelijk om andere beeldverhoudingen te bereiken door bij te snijden, maar dit vermindert de resolutie van de afbeelding.
Wat is cameraresolutie?
Wanneer we het hebben over resolutie in de context van camera's, verwijzen we naar de ruimtelijke resolutie. Dit is de technisch juiste term, maar waarschijnlijk de eerste en laatste keer dat je het leest. Cameraresolutie geeft aan welk detailniveau een camera kan bieden, oftewel het vermogen om twee objecten te onderscheiden. De resolutie wordt beïnvloed door verschillende factoren, afhankelijk van of we het over film of digitale sensoren hebben. Bij film wordt de resolutie bepaald door het filmformaat, de korrelniveaus, de lensscherpte en de diffractie. Bij digitale sensoren spelen pixelafstand, sensorgrootte, ISO-waarde, lensscherpte, diffractie en externe omstandigheden een rol. Factoren zoals focus, camerabewegingen, atmosferische vervaging en de staat van de apparatuur hebben ook invloed op de helderheid en resolutie van een afbeelding.
Het belang van lensscherpte
Om ervoor te zorgen dat diffractie de beeldresolutie niet beïnvloedt, moet je meestal een diafragma van f/8 of lager gebruiken. Grote diafragma's kunnen echter ook de scherpte verminderen, vooral bij goedkopere lenzen. Het is belangrijk om de scherpte van je lens te kennen en te weten welke openingen het beste presteren. Lensscherpte kan worden gemeten aan de hand van MTF-grafieken (Modulation Transfer Function), die de resolutie van een lens tonen ongeacht de sensorgrootte en het aantal pixels. Daarnaast kun je de scherpte van je lenzen in de praktijk beoordelen. Het streven naar scherpte op pixelniveau betekent dat de lens in staat is om beeldgegevens op elke afzonderlijke pixel over te brengen zonder dat dit invloed heeft op aangrenzende pixels. Dit hangt niet alleen af van de lens, maar ook van de pixelafstand van de camera.
Atmosferische vervaging en andere externe factoren
Bij het fotograferen van onderwerpen op grote afstand met een telelens, kan atmosferische vervaging optreden. Licht buigt af wanneer het door lucht reist, waardoor onscherpte ontstaat. Dit wordt vooral merkbaar bij telefoto-opnamen. Externe omstandigheden zoals wazige dagen, bewegingsonscherpte en de staat van de apparatuur kunnen ook van invloed zijn op de scherpte en resolutie van een afbeelding.
Het belang van resolutie bij bijsnijden
Een van de belangrijkste redenen om afbeeldingen met een hoge resolutie te maken, is de mogelijkheid om later bij te snijden. Bijsnijden geeft flexibiliteit en creatieve vrijheid om de compositie, het hoofdonderwerp en het focuspunt van een afbeelding te wijzigen. Het is echter belangrijk op te merken dat het doel niet altijd is om de absoluut hoogste hoeveelheid details vast te leggen die theoretisch mogelijk is. Fotografie draait niet alleen om scherpte, maar ook om het overbrengen van een verhaal, gevoel of esthetisch plezier. Desalniettemin zijn er situaties waarin een hoge resolutie gewenst is, bijvoorbeeld bij het bijsnijden voor digitaal zoomen of bij het maken van grote afdrukken.
Opschalen en afdrukken
Het opschalen of vergroten van kleine afbeeldingen resulteert zelden in het gewenste scherpte. Het is mogelijk om geavanceerde algoritmen te gebruiken om opgeschaalde foto's minder korrelig te maken, maar het resultaat is meestal niet zo scherp. Bij afdrukken werkt het op dezelfde manier als digitale beeldverwerking. Printers gebruiken kleine punten (stippen) om afbeeldingen op papier af te drukken, en deze punten zijn de kleinste detaileenheid bij het printen. Afdrukdiensten vragen meestal om bestanden met specifieke pixelafmetingen, omdat ze ervan uitgaan dat de ingediende bestanden gedetailleerd zijn op pixelniveau. De puntendichtheid (DPI) bij het printen bepaalt hoe gedetailleerd de afdruk kan zijn. Verschillende afdrukgrootte vereisen verschillende pixelafmetingen, en het is belangrijk om de juiste resolutie te hebben voor het beoogde afdrukformaat.
Resolutie voor digitaal gebruik
Voor digitale weergave op websites en schermen is niet veel resolutie nodig. De afbeeldingen op websites zijn meestal klein en hebben een lagere resolutie om snel te kunnen laden. De resolutie van de meest gangbare schermformaten zoals HD, FullHD en 4K is ook niet erg hoog. Schermen met een hogere resolutie zijn zeldzaam.
Conclusie
Of je een hoge resolutie nodig hebt, hangt af van de specifieke toepassing en het beoogde gebruik van de afbeeldingen. Het is belangrijk om te begrijpen dat detail en resolutie niet alleen worden bepaald door het aantal megapixels, maar ook door andere technische en menselijke factoren. Door de kenmerken van je lens en camera te kennen, de juiste instellingen te gebruiken en rekening te houden met externe omstandigheden, kun je het maximale uit de resolutie van je fotoapparatuur halen.